Vitamin eksikliği ve hipotiroidinin yanında, psikolojik faktörlerin de genç yaştaki unutkanlığın önemli sebeplerinden olabileceğini belirten uzmanlar, “Unutkanlık durumunda ilk akla gelen hastalıklardan biri hipotiroidi, yani tiroit bezinin yeterli hormon üretememesidir. Hipotiroidi, şikayetlerin tek nedeni olabileceği gibi ağırlaştırıcı bir faktör olarak da bulunabilir. Böyle bir durumda tiroit hormon tedavisi ile hastanın yakınmaları kısmen ya da tamamen düzelebilir.
Vücutta tiroit hormon düzeylerinin düşüklüğü hafıza ve öğrenme ile ilgili sorunlara neden olabilir. Hipotiroidi olan hastalar sıklıkla ama hafif derecede zor ve yavaş anlama, konsantre olamama, yakın geçmişe ilişkin hafıza kaybı gibi yakınmalar bildirirler. Bu şikayetlere halsizlik, soğuğa tahammülsüzlük, kabızlık, ciltte kuruma, kilo alma gibi tipik hipotiroidi belirtileri de eşlik edebilir. Ayrıca;
* Damar tıkanıklığı
* B12 vitamini, folik asit gibi bazı vitaminlerin veya maddelerin eksiklikleri,
* Kalp hastalığı, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi başka organların hastalıklarının beyni etkilemesi,
* Parkinson hastalığı gibi santral sinir sisteminin diğer hastalıkları,
* Bunların dışında bazı genetik veya santral sinir sisteminin yıkımına yol açan nadir hastalıkları da unutkanlık sebepleri arasında sıralayabiliriz
Bu nedenle unutkanlığın bir hastalık belirtisi olduğu saptanırsa, çok ayrıntılı bir nörolojik değerlendirme yapmak gerekir” şeklinde uyarıyorlar.
Unutkanlığın Nedeni Yaşlılık Mı, Alzheimer Mı?
Unutkanlığın, yaş grubuna göre değişik nedenleri olabileceğini, yaşa bağlı doğal olarak gerçekleşen unutkanlığın Alzheimer belirtileri ile karışabileceğini belirten uzmanlar, “Bunların dışında Alzheimer’ın en büyük belirtisi, yeni öğrenilmiş bir şeyi unutmaktır. Unutkanlık değil de unutkanlık ile beraber gelen önemli olayları unutma, devamlı aynı soruları sorma ve sürekli not alma, Alzheimer ya da Demans hastalığının belirtileri olabilir” şeklinde konuşuyorlar.
Unutkanlık ve Alzheimer hastalığının belirtilerinin çok sık karıştırıldığını belirten uzmanlar, arasındaki farkları kısaca şu şekilde sıralıyorlar:
“1. Plan Yapmada Sorunlar: Aylık gelen faturaları takip etme ya da eskiden yapılabilen bir şeyi artık yapamamak Alzheimer ya da Demans hastalığının belirtisi olabilmektedir. Ayrıca eskiden kısa sürede yapılabilen bir işin artık uzun sürede yapılması da yine Alzheimer belirtisi olabilir.
Yaşa bağlı oluşan unutkanlık sorunlarında ise kişi, birtakım sorunlar yaşasa da bunları sonrasında düzeltebilmektedir ancak Alzheimer hastalarının çoğu maalesef sorunları düzeltme şansına sahip olmuyor.
2. Gündelik İşleri Yapamamak: Daha önce sürekli gidilen bir yolu hatırlamamak ya da gündelik herhangi bir işi artık yapamamak belirtiler arasında yer almaktadır. Yaşa bağlı oluşan unutkanlık ise genelde TV kumandasının yerini hatırlamama ya da fırın gibi eşyaları çalıştıramamakla sınırlı kalır.
3. Tarihleri Karıştırmak: Alzheimer hastaları, günleri, ayları ya da mevsimleri karıştırabilir ve hatırlamakta zorluk çekebilir. Ayrıca hastaların bir kısmı, kafada oluşan zaman karşamasına bağlı olarak bazen sinirlenebilmektedir. Bulundukları yeri ya da o yere nasıl geldiğini hatırlamayan hastalar da olabilir ki bu gibi durumlar da yine Alzheimer belirtisi arasındadır.
Yaşa bağlı ya da farklı etkenlerden dolayı oluşan unutkanlıklarda ise kişi, herhangi bir tarihi karıştırdıktan kısa bir süre sonra tarihi hatırlayabilmektedir.
4. Kelime Bulamamak: Alzheimer hastalarının unutkanlığı, normal unutkanlığa göre daha ileri seviyededir. Bunun en büyük örneği de konuşma veya yazma esnasında hastaların kelimeleri hatırlayamaması, bulamamasıdır.
Hastalar, herhangi bir sohbeti takip etmekte zorlanır ve sohbeti yakalasa bile bir süre sonra tıkanmaktadır. Bu nedenle de kelimeleri bulamaz ya da karıştırırlar. Yaşa bağlı ya da farklı nedenlerden dolayı oluşan unutkanlıklarda ise kişiler, doğru kelimeyi bulmak için kısa süreliğine zorlanır ve sıklıkla kelimeleri unutmaz.
5. Eşyaları Bulamamak: Alzheimer hastaları, unutkanlığa bağlı olarak eşyalarını absürt yerlere koyar ve daha sonrasında bulamaz. Bazı zamanlarda ise eşyalarının çalındığını düşünür. Diğer unutkanlık durumlarında ise kişiler, genelde bir süre sonra eşyayı koydukları yeri hatırlamaktadır.
6. Karar Vermekte Zorlanma: Alzheimer hastaları, herhangi bir konu hakkında karar vermekte zorlanır ve bu durum, yanlış kararlar alınmasına sebep olur. Yaşa bağlı unutkanlıklarda ise yanlış karar vermek ya da karar vermekte zorlanmak sık görülmez.
7. Hobilerden Uzaklaşmak: Alzheimer hastalarının çoğu, sosyalleşmekten ya da dışarı çıkmaktan vb. kaçınmak için çeşitli bahaneler uydurur. Bunun nedeni ise unutkanlığın getirdiği olumsuz durumlardan kaynaklanmaktadır.
İleri seviye unutkanlık sebebi ile dışarı çıkmak, hobi edinmek ya da sosyalleşmek istemeyen hastalar vardır. İleri yaşa bağlı unutkanlıkta ise durum, bu tarz aktivitelerden sıkılmak olarak özetlenebilir.
Uzmanların da belirttiği üzere yaşlılık ya da farklı faktörlerden dolayı meydana gelen unutkanlık ile Alzheimer hastalığının getirdiği ileri seviye unutkanlık arasında farklılıklar görülmektedir. Bu sebeple unutkanlık, temelde Alzheimer belirtisi olsa da her unutkanlığın Alzheimer belirtisi olmadığı anlaşılıyor. Farkı anlamak için ise erken teşhis büyük önem taşıyor.
