Emeklilik dilekçesinin ne zaman verildiği alınacak ikramiyeyi ve zammı etkiliyor. İster EYT’den olsun ister normal şartlarla emeklilik planı yapılsın zamanlama herkes için kritik önemde.
Özellikle bu yıl asgari ücrete gelen ara zam, emekli maaşlarına yapılan seyyanen zamlar, refah payı gibi düzenlemeler emeklilik dilekçesi verilecek zamanı daha önemli hale getiriyor. Bu durum da emekli adayları arasında kafa karışıklığına neden oluyor. Örneğin; Aralık 2022’de dilekçe verenler, Ocak 2023’te dilekçe verenlere göre daha yüksek aylıkla emeklilik hayatına başladı.
TÜFE VE MİLLİ GELİR HESABI
Peki haziran ayında başvuru yapanla, temmuz ayında başvuru yapanların emekli aylığı arasında bir fark olur mu? Emekli olanların aylığı hesaplanırken, tüm çalışma hayatı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazançlarının (brüt ücret) güncel değeri bulunuyor. Bunun için tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) yıllık artışın yüzde 100’ü ile milli gelirin yüzde 30’unun toplamından oluşan güncelleme katsayısı bulunuyor.
ZAM AYNEN İLAVE EDİLİYOR
Dilekçe verildikten sonra, ilk olarak dilekçe verilen tarihten önceki en son yılın aralık ayı itibarıyla ortalama kazanç bulunuyor. Hesaplanan kazanca, dilekçe 1 Ocak-1 Temmuz tarihleri arasında verildi ise ocak ayındaki emekli aylığı zammı ekleniyor. Dilekçe 1 Temmuz-31 Aralık tarihleri arasında verildiğinde de önceki yılın sonu itibarıyla hesaplanan kazanca ocak ve temmuz aylarındaki emekli aylığı zamları ilave ediliyor.
BU NOKTADA FARK BULUNMUYOR
Gelelim temmuz ayına. Haziran ayında veya bu aydan sonra dilekçe verenler, 5 Temmuz’da yapılacak emekli zammından ve refah artışından aynı şekilde yararlanacak. Özetle emeklilik başvurunuzu haziran ayında yapmak ile temmuz ayında yapmak arasında emekli aylığı tutarı açısından fark bulunmuyor. Ancak emekli aylığının başlangıcı, bayram ikramiyesi ve çalışmakta olanlar için kıdem tazminatını yakından ilgilendiriyor.
BAYRAM İKRAMİYESİNİ ETKİLER
Emekli aylığı, başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere bağlanıyor. Bu kapsamda, haziran ayında başvuru yapanların emekli aylığı temmuz ayında, ağustostan geçerli olmak üzere bağlanıyor.
Yani, haziran ayında başvurursanız, bir ay daha erken emekli aylığı almaya başlarsınız. Bayram ikramiyesi, bayramın içinde bulunduğu ayda geliyor ve aylık alanlara ödeniyor. Emeklilik için haziran ayında başvurursanız, Kurban Bayramı’nın içinde bulunduğu temmuz ayında emekli aylığı alıyor olacağınızdan, bayram ikramiyesi de alırsınız. Başvurunuzu temmuz ayında yaparsanız bayram ikramiyesi alamazsınız.
DAHA ÇOK KIDEM ALINABİLİR
Emeklilik başvurusunda haziran ve temmuzun bağlanacak maaş tutarını etkilemediğini belirtmiştik. Fakat temmuz ayı asgari ücretin yeniden belirlendiği, memur ve emekli maaşlarının arttığı bir ay. Kıdem tazminatının en düşüğü asgari ücretin brütüne göre, tavan tutarı da memur maaş katsayısına yani memur zammına göre belirleniyor.
Asgari ücrete yüzde 34 oranında zam yapıldı ve en düşük kıdem 1 Temmuz’dan itibaren 13 bin 414 liralık brüte göre hesaplanacak. Şu anda 20 bin lira olan tavan tutarın ise 1 Temmuz itibarıyla memur maaşlarına yapılan zamma göre 25-26 bin liralara çıkması bekleniyor. Yani bu zamlar, hem asgari ücretlinin, hem de 20-25 bin lira brüt ücreti olanların daha yüksek kıdem tazminatı almasını sağlayacak.
ARALIK-OCAK HESABI
Aralık 2023 ila Ocak 2024 planları açısından bakıldığında hangi dönemin emekli adaylarına avantaj sağlayacağını şu anda kestirmek zor görünüyor. Çünkü enflasyonun seyri ve büyüme oranı devreye alınacak yeni ekonomi programına göre şekillenecek.
Bu durum da hesapları etkileyecektir. Öte yandan, temmuz ayında enflasyonun üzerinde refah zammı yapılırsa ve yılın geri kalan aylarında yıllık enflasyon mevcut seviyelerde devam ederse dilekçeyi bu yıl bitmeden verenler avantajlı olabilir.
