Kıtlık nedir, ne zaman ilan edilir? Daha önce nerelerde ilan edildi ve ne gibi farklar yarattı?

Gazze ve Sudan’da yaşananlar nedeniyle milyonlarca insan kıtlığın eşliğinde ve resmen can çekişiyor. Peki resmen kıtlık ilan edilmesi için ne bekleniyor? Kıtlık nasıl ilan edilir ya da kıtlığın ilan edilmesi ne gibi fark yaratır?

Editör: Hamdi Askar | 21 Mart 2024 Perşembe 10:04 - Güncelleme: 21 Mart 2024 Perşembe 10:20
Kaynak: Haber Merkezi-BBC
1 / 9

Kıtlık, bir ülkede halkın akut yetersiz beslenme, gıda sıkıntısı ya da ölümle karşı karşıya kalınacak kadar ağır gıda yokluğu anlamına geliyor. Kıtlık genelde bazen ilgili ülkenin hükümetiyle birlikte Birleşmiş Milletler (BM) tarafından ilan ediliyor. Sıklıkla diğer uluslararası yardım ve insani kuruluşlar da katılıyor. İlana, BM'nin oluşturduğu Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) adlı ölçek kullanılarak karar veriliyor.

2 / 9

Ancak resmen kıtlık ilan edilebilmesi için belirli bir coğrafi bölgede üç unsurun yaşanmış olması gerekiyor;
* Hanelerin en az %20'sinde aşırı gıda sıkıntısı yaşanması
* Çocukların en az %30'unda akut yetersiz beslenme görülmesi
* Her 10 bin kişiden en az iki yetişkin ya da dört çocuğun her gün "doğrudan açlık ya da yetersiz beslenme ve hastalıklar yüzünden ölmesi"

3 / 9

Kıtlığa ne yol açıyor?

IPC'ye göre kıtlık ve aşırı gıda krizlerinin birden çok nedeni oluyor. İnsan eliyle ya da doğa kaynaklı veya her ikisinin birleşimi. Action Against Hunger çatışmaların "dünya genelinde açlığın başlıca nedeni olduğunu" belirtiyor. Örgüt Sudan'da yetersiz gıda üretimi ve bu nedenle artan fiyatları gerekçe olarak gösteriyor. Gazze'de devam eden İsrail saldırılarının da hayati önemdeki gıda, yakıt ve su yardımlarının bölgeye girişini engellediğini söylüyorlar.

4 / 9

IPC, insani yardım kuruluşlarının Gazze'ye "neredeyse tamamen hiç erişemediğini" aktarıyor. Uluslararası Kızılhaç Komitesi (IRC) iklim değişikliğiyle yaşanan aşırı hava olaylarından kaynaklanan kuraklık ve verim düşüşü nedeniyle özellikle Doğu Afrika'da yaygın gıda sıkıntısı oluştuğunu vurguluyor. Büyük Okyanus'taki yüzey suyunun ısınması olarak açıklanan El Nino hava olayı da, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika'daki gıda tedarikine olumsuz etkide bulundu.

5 / 9

Resmen kıtlık ilan edilmesi nasıl bir fark yaratıyor?

Kıtlık ilanı, özel bir fonun kullanıma sunulması anlamına gelmiyor. Ancak sıklıkla, gıda tedariği ve acil fon sağlayabilecek BM ve uluslararası hükümetlerden yaygın karşılık bulabiliyor. IRC gibi bazı yardım kuruluşları yetersiz beslenme tedavisi sağlayabiliyor. Yardım kuruluşu Oxfam Gazze'deki ortaklarıyla gıda ve temizlik malzemeleri alınabilmesi için çekler dağıtıyor.

6 / 9

WFP Sudan'da yol ve okul gibi altyapıyı yeniden inşa ediyor. Ayrıca uzak bölgelerdekilere gıda ve diğer yardımların gönderilebilmesi için mobil ekipleri var. Birçok yardım kuruluşu, genelde kıtlık ilan edilmeden önce operasyonlarını planlamaya ve yardım ulaştırmaya başlıyor.

7 / 9

Daha önce nerelerde kıtlık ilan edildi?

En son 2017'de Güney Sudan'da resmi kıtlık ilan edilmişti. Üç yıl süren iç savaştan sonra neredeyse 80 bin kişi kıtlık yaşıyordu ve bir milyon kişi de açlığın kıyısındaydı. BM o dönem açlıktan savaşın tarım üzerindeki etkilerini sorumlu tutmuştu. Çiftçilerin canlı hayvan ve tarım rekoltesi çok düştü ve enflasyon arttı. Etiyopya'da 1984'te yaşanan kıtlık sırasında bir milyon kişinin öldüğü sanılıyor.

8 / 9

Daha önce de 2011'de Somali'nin güneyinde, 2008'de Sudan'ın güneyinde, 2000'de Etiyopya'nın Somali bölgesindeki Gode'de, 1996'da Kuzey Kore'de, 1991-1992'de Somali'de ve 1984-1985'te Etiyopya'da kıtlık ilan edilmişti. 1845-1852 arasında İrlanda'da kıtlık, göç ve hastalık dönemiydi. Nüfusun üçte birini doyuran patates üretimi bir tarım hastalığı yüzünden büyük zarar görmüştü. Ancak o dönem İrlanda'yı yöneten Büyük Britanya'ya patates ihracatı devam etmişti.

9 / 9

Wanda Nara'dan İcardi'yi yıkan açıklama:Ayrıldık!

Wanda Nara'dan İcardi'yi yıkan açıklama:Ayrıldık!

Filiz Akın'dan kötü haber!

Filiz Akın'dan kötü haber!

Can Yaman ile fotoğraf çektirmenin bedelini duyunca şaşıracaksınız!

Can Yaman ile fotoğraf çektirmenin bedelini duyunca şaşıracaksınız!

‘Deha’nın merakla beklenen 2. bölümünden yeni tanıtım

‘Deha’nın merakla beklenen 2. bölümünden yeni tanıtım

Bambaşka Biri ‘En İyi Dizi’ seçildi!

Bambaşka Biri ‘En İyi Dizi’ seçildi!

Mavi Mağara'nın yayın tarihi belli oldu!

Mavi Mağara'nın yayın tarihi belli oldu!